سازوکار اثبات عقلانیت باور دینی در اندیشه لیندا زگزبسکی
نویسندگان
چکیده
باورها همواره معجونی از پندارها و خرافات با حقایق و راستیها بودهاند و بشر همواره این دغدغه را داشته تا اعتقادات خود را با در دست داشتن معیارهایی بپیراید. معرفتشناسان با ارائۀ ملاکهایی درصدد راستیآزمایی باورها برآمده و سازوکاری برای این امر ترسیم کردهاند. باورهای دینی به دلیل گستره و اهمیت زیاد آنها و نیز ماورایی بودن شان محور اختلاف فراوانی شدهاند؛ نظامهای معرفتی ای مانند قرینهگرایی و وثاقتگرایی ارزش معرفتی این باورها را سنجیدهاند. زگزبسکی، با درانداختن ساختاری فضیلتگرا و با ابداع برخی از اصول کلی، نگاهی نو به ارزش عقلانی باورهای دینی دارد. وی، نخست،رویههای رایج در معرفتشناسی دینی را نقد میکند و، سپس، با استفاده از دو ویژگی «فطری بودن» و «فراگیری» عقل سه اصل عقلانیت ارائه میکند و باورها را براساس آنها میسنجد. در نگاه او، باورهای دینی توان برآوردن این معیارها را دارند. این مقاله به بررسی رویکردهای سلبی و ایجابی وی در این زمینه می پردازد.
منابع مشابه
ارزیابی معرفتی باور دینی در اندیشه فضیلت محوران? زگزبسکی و بررسی آن بر اساس حکمت متعالیه
ارزش سنجی معرفتی باورهای دینی، دغدغه ای دینی و معرفتی است و برپایه رویکردهای رایج در معرفت شناسی می توان باورهای دینی را محک زد و در مقایسه با دیگر باورها، نقص و قوت آنها را بازتاب داد. نقض های مشهور گتیه در قرن بیستم درباره تعریف «باور صادق موجه» باعث شد تا تلاش معرفت شناسان بر این متمرکز گردد که تعریفی جامع و مانع از معرفت ارائه کنند. یکی از این رویکردها، معرفت شناسی مبتنی بر فضایل عقلانی (مع...
تأثیرپذیری معرفت از مؤلفههای غیر معرفتی از دیدگاه لیندا زگزبسکی
معرفت از مهمترین دستاوردهای بشر در مواجهه با پدیدهها و حقایق هستی است که با توانایی شناختی خویش به آن دست مییابد. در طول تاریخ فلسفه همواره این دغدغه وجود داشته است که آیا باورهای انسان از ساحتهای غیرمعرفتی وی و نیز عوامل بیرونی تأثیر میپذیرد یا خیر و اگر چنین است، آیا به لحاظ معرفتی امری مقبول است یا باید عامل را از این تأثیرات آگاه کرد و او را از این تأثیر برحذر داشت. زگزبسکی، از معرفتش...
متن کاملعقلانیت باور دینی از دیدگاه پراگماتیسم
عقلانیت باور دینی از دیرباز یکی از مهم ترین مسائل فلسفه ی دین بوده است؛ اما پرسش اصلی این است که عقلانیت به چه معنا است؟ ملاک و معیار عقلانیت باورهای دینی چیست؟ معیار پراگماتیسم برای سنجش عقلانیت باورهای دینی چه می باشد؟ چه نقدهای جدی بر دیدگاه پراگماتیسم در مورد عقلانیت باورهای دینی وارد شده است؟ در بین دیدگاه های مختلف در مورد عقلانیت باورهای دینی، برخی به نا معقول بودن گزاره های دینی و کنار ...
15 صفحه اولبررسی مبانی فضایل فکری با تاکید بر آراء لیندا زگزبسکی
«فضایل فکری» ویژگیهای پایدار نفس هستند که در دستیابی به معرفت به کار میآیند در رویکرد نوینِ معرفتشناسی فضیلتمحور، بر ارزش معرفتی فضایل فکری بسیار تأکید شده است. معرفتشناسان فضیلتمحور معتقدند که جایگاه شناختی یک باور ویژگیهای معینی (فضایل فکری) از عامل است و در فرآیند معرفت تنها با کاربرد آنها میتوان به حقیقت دست یافت. با وجود این در بینِ نظریهپردازان آن در خصوص ماهیت عمومی فضایل فکری اخ...
متن کاملعقلانیت باور دینی از نگاه برون گرایان
دفاع از عقلانیّت باور دینی در طول تاریخ، بسته به نوع رویکردهای فلسفی و معرفتی حاکم بر اندیشه ی بشر، رنگهای مختلفی به خود گرفته و انواع گوناگونی پیدا کرده است. بسط و توسعه ی برونگرایی در معرفتشناسی معاصر، سبب شده است تا عدّهای از اندیشمندان دینی، که در باب معرفت، دیدگاهی برونگرایانه اتّخاذ کردهاند، نگاهی جدید به باورهای دینی بیندازند و عقلانیّت آن را از نگاهی برونگرایانه به اثبات رسانند. در ا...
متن کاملبازشناسی سرشت فضایل با تأکید بر دیدگاه لیندا زگزبسکی
فضیلت و رذیلت از کلیدواژههای رایج در اخلاق فلسفی و کاربردی هستند که پژوهشگران این حوزهها درباره چیستی و سنخ این مقولات بسیار سخن گفتهاند. در چند دهه اخیر با برجستهشدن نظریههای اخلاقی مبتنی بر فضیلت و نیز طرح نظریه فضیلت در معرفتشناسی، بازشناسی این مفهوم اهمیت دوچندان یافته و برخی معرفتشناسان نیز به تحلیل این مفهوم مهم پرداختهاند. لیندا زگزبسکی، نظریهپرداز معاصر در معرفتشناسی و اخلاق، ...
متن کاملمنابع من
با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید
عنوان ژورنال:
فصلنامه علمی پژوهشی آیین حکمتناشر: دانشگاه باقرالعلوم علیه السلام
ISSN
دوره 5
شماره زمستان 92 - مسلسل 18 2014
کلمات کلیدی
میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com
copyright © 2015-2023